خبرگزاری بیشتر، گروه فرهنگ و اندیشه: محمدمهدی سیدناصری و طاهره شاه محمدی در یادداشتی مشترک به تاثیر فضای مجازی و فناوری های دیجیتال بر زندگی کودکان پرداختند. سید ناصری که دارای مدرک دکترای حقوق است، منابع نظری درباره حقوق کودک نوشته است و شاه محمدی یکی از پرکارترین نویسندگان ادبیات کودک و نوجوان است.
متن این یادداشت موارد زیر را که در اختیار بیشتر قرار گرفته است بخوانید:
امروزه پیشرفت ارتباطات و اطلاعات دیجیتال در جهان به قدری سریع است که همه ما شاهد حضور آن در ابعاد مختلف زندگی خود هستیم. با شیوع ویروس کرونا و به ویژه قرنطینه اجباری، همه خانواده ها مجبور شده اند داوطلبانه و داوطلبانه کودکان و نوجوانان را برای آموزش و اطلاع رسانی آنلاین روی گوشی و تبلت خود بگذارند.
این رشد سریع دنیای دیجیتال، فضای مجازی و نفوذ و استفاده از فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی تأثیر بسزایی بر زندگی مردم به‌ویژه کودکان دارد. باید اذعان داشت که امروزه کودکان زمان زیادی را به فعالیت های آموزشی، تفریحی و سرگرمی در اینترنت و دنیای دیجیتال می گذرانند و در این فرآیند در معرض انواع خطرات و تهدیدات قرار می گیرند. علاوه بر این، استفاده از فضای مجازی پیامدهای منفی و تلخ گسترده ای برای کودکان دارد که می تواند شامل اعتیاد، انزوا، استرس، شکست در مدرسه، پرخاشگری، کاهش میزان یادگیری و در نهایت افسردگی و آسیب های جسمی جبران ناپذیر در کودکان باشد.
در واقع، این افزایش دسترسی به محتوای آنلاین، زمینه ای را برای اقشار مختلف جامعه، از جمله کودکان، ایجاد کرده است تا حقوق خود را محدود یا زیر پا بگذارند. در این میان حقوق کودکان به عنوان ضعیف ترین قشر جامعه بیشتر در معرض سوء استفاده و سوء استفاده قرار دارند.
یکی از تهدیدات فضای مجازی برای کودکان، تجاوز به حریم خصوصی آنهاست که می تواند عواقب بسیار ناگواری برای کودکان داشته باشد. با نگاهی به تعریف حریم خصوصی به عنوان دیوارهایی که از اطلاعات شخصی در زندگی افراد محافظت می کنند و اینکه هیچ فردی شخصاً علاقه ای به جاسوسی از زندگی و حریم شخصی افراد ندارد، باید توجه داشت که کودکان در زندگی کودکان و کودکان تحت تعقیب خارج از این دایره نیستند. در دنیای مجازی با همین مفهوم.
تجاوز به حریم خصوصی کودکان در دنیای دیجیتال در دو بخش قابل بررسی است. بخش اول بر تعامل و ارتباط کودکان و نوجوانان با سایر کاربران تمرکز دارد و نگرانی هایی را در مورد ایمنی کودکان و نوجوانان در این زمینه مطرح می کند. در واقع کودکان و نوجوانان به دلیل ناآگاهی و کمبود اطلاعات، بخش قابل توجهی از داده های شخصی خود را در اینترنت و در محیط هایی مانند چت روم شبکه های اجتماعی، سایت های بازی آنلاین، نظرسنجی های آنلاین و مواردی از این دست افشا می کنند که جمع آوری غیرقانونی آنها. آنها تهدیدی برای حریم خصوصی هستند، خصوصی تلقی می شوند و می توانند منجر به سرقت اطلاعات و پیامدهای منفی آن شوند. با توجه به هویت پنهان کاربران در این منطقه، هرگز مشخص نیست که این اطلاعات در اختیار چه کسانی قرار می گیرد و برای چه مواردی استفاده می شود.
همچنین ارتباط واقعی همتا به همتا برای کودکان و نوجوانان در دوران اپیدمی کرونا محدود شد و آنها از شبکه های مجازی برای شناخت همسالان خود و آزمایش نحوه برقراری ارتباط با دیگران استفاده کردند که تهدیدی برای کودکان محسوب می شود. بی شک گسترش فناوری های فضای مجازی، محدودیت دسترسی را برای کودکان و نوجوانان غیرممکن می کند. پرسه زدن بی هدف در شبکه های اجتماعی می تواند منجر به ارتباطات ناسالم و گاه خطرناک برای کودکان شود، در حالی که ارتباط در شبکه های اجتماعی در شکل گیری هویت کودکان بسیار موثر است. تغییر رفتار کودکان به معنای تغییر طرز فکر آنهاست و اگر پایه ذهنی و شخصیت آنها به اشتباه شکل گرفته باشد، راه را برای نفوذ کلاهبرداران به حریم فردی و محیط امن خانواده باز می کند.
اما قسمت دوم مربوط به اطلاعات و تصاویری است که والدین و بستگان کودکان در شبکه های اجتماعی منتشر می کنند. کودکان امروزه با کمک گوشی های هوشمند عکس هایی از لحظات مختلف و خصوصی زندگی از بدو تولد دارند که روزانه توسط والدین و بستگان در سایت ها و شبکه های مجازی منتشر می شود. روند رشد هفتگی شما را می توان تا حد امکان به دقیق ترین شرایط زندگی شما در اولین تجربه غذا خوردن، دندان درآوردن، راه رفتن، استفاده از توالت، اولین روز مهدکودک و کلاس و تا 2 سالگی ردیابی کرد.
علاوه بر این در برخی موارد از تصاویر و صداهای کودکان به عنوان کارگر در شبکه های مجازی برای جذب فالوور، مدلینگ و … استفاده می شود و در واقع بازنشر تصاویر کودکان برای مصارف مختلفی مانند سرگرمی و سرگرمی، نمایش زیبایی ها و استعدادها استفاده می شود. از کودکان، ایجاد ترحم برای مخاطبان، تبلیغ کالا و خدمات در فضای مجازی و وب‌سایت‌ها و از سوی هرکسی به عنوان نقض حریم خصوصی کودکان و منافع آنها. .
از آنجایی که کودکان به دلیل سنشان درک درستی از کارکردهای اینترنت و شبکه های اجتماعی ندارند، مطمئناً در آینده با دیدن عکس های خود در لحظات خصوصی و در موقعیت های مختلف، خجالت زده، ناامید و خود خوار خواهند شد. زیرا این کودکان را نمی توان در خانه حبس کرد در حالی که همه افراد جامعه در حال رد و بدل کردن و تماشای فیلم و نشان دادن اختلالات شخصیتی و همپوشانی های سهوی در زندگی و شغل حرفه ای کودک هستند.
همچنین این خطر وجود دارد که این کودکان در آینده قربانی آزار جنسی یا پدوفیل شوند. زیرا کودکان شرایط جامعه را درک نمی کنند و با حضور نمایشی در فضای مجازی حریم خصوصی آنها نقض می شود و به جای رفع نیازهای اولیه و بازی، تبدیل به موضوع تبلیغاتی خانواده ها و افراد سودجو شده اند.
از منظر حقوقی، قوانین و کنوانسیون‌های بین‌المللی که حقوق کودک و در سراسر جهان را به رسمیت می‌شناسند، می‌توانند پس از رسیدن به سن قانونی از والدین آنها برای نقض حریم خصوصی شکایت کنند. به عنوان مثال، ماده 32 کنوانسیون حقوق کودک به حقوق کودک احترام می گذارد و بر حفاظت از حریم خصوصی کودک در برابر هر گونه استثماری که منافع کودک را به خطر می اندازد، تاکید می کند.
در حقوق ایران قوانینی مانند قانون حمایت از کودکان و نوجوانان از حقوق کودکان حمایت می کند و زمانی که کودک آزاری به حدی برسد که کودک آزاری باشد و موجب آسیب روانی، روانی و اخلاقی شود، جرم محسوب می شود و مورد حمایت قانون قرار می گیرد. . خردادماه سال جاری «سند حمایت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی» پس از وقفه ای پنج ساله به تصویب هیات رئیسه فضای مجازی رسید.
بر اساس این سند، شورای عالی فضای مجازی تمامی بسترها و بسترها و ارائه دهندگان محتوا و خدمات فضای مجازی را ملزم به نظارت، حفاظت از داده ها، دسته بندی و تفکیک محتوا کرد. همچنین باید تمام خدمات آنها را بر اساس سن دسته بندی کنید و بزرگسالی را برای کودکان نوجوان تبلیغ نکنید. منظور از کودکان و نوجوانان در این سند، افراد زیر 18 سال است.
سند حمایت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی یکی از مهم‌ترین اسنادی است که در راستای تاکید مقام معظم رهبری مبنی بر رهاسازی فضای مجازی تدوین شده و در کاهش آسیب‌پذیری آسیب‌پذیرترین قشر جامعه یعنی کودکان در این زمینه نقش دارد. حوزه. در این سند سیاست های کلان، اقدامات کلان و تقسیم کار ملی در حوزه مدیریت و حاکمیت، ایجاد محیط حفاظت شده، توسعه محتوا و خدمات طبقه بندی شده، پشتیبانی و راهنمایی، فرهنگ سازی و ارتقای دانش فضای مجازی و تعاملات بین المللی توضیح داده شده است. . .