مدیر هیدروگرافی و امور جزر و مد سازمان نقشه برداری کشور با اشاره به روند کاهشی سطح آب دریاچه ارومیه و دریای خزر گفت: در صورت ادامه این روند کاهشی در دریای خزر، احتمال خشک شدن خلیج گرگان وجود دارد. بالا.” مانند دریاچه ارومیه در حوضه خزر رخ خواهد داد.
دکتر. علی سلطانپور در گفت وگو با ایسناوی با بیان اینکه سطح آب دریاچه های باز با دریاچه های بسته مانند ارومیه و خزر متفاوت است، افزود: در آب های آزاد تغییرات دوره ای (کاهش و افزایش حجم آب) اندک و حدود 2 میلی متر است که به دلیل بالا آمدن آب است. آب که ناشی از گرم شدن کره زمین و ذوب شدن یخ های قطبی است.
وی ادامه داد: «اما دریاچه هایی که به آب آزاد متصل نیستند تحت تأثیر تغییرات آب و هوایی محلی قرار می گیرند. بنابراین اگر در اثر خشکسالی و برداشت بی رویه آب از میزان بارندگی در حوضه آبریز آنها کم شود و آب ورودی به آنها به طور مصنوعی کاهش یابد، تحت تأثیر قرار می گیرند که دریاچه های ارومیه و خزر نمونه بارز آن هستند.
سلطانپور با بیان اینکه در دریای خزر مانند دریاچه ارومیه کاهش سطح آب وجود دارد، خاطرنشان کرد: از آنجایی که دریای خزر حجم آب زیادی دارد، کاهش سطح آب وجود ندارد، اما در دریاچه ارومیه به دلیل عمق و حجم آب آب کم است سطح آب در حال فرو رفتن است و در حال خشک شدن است.
مدیر هیدروگرافی و امور جزر و مد سازمان نقشه برداری کشور تغییرات تراز دریاچه ارومیه را به دلایلی از جمله تغییر اقلیم، کاهش بارندگی و دخالت انسان تشریح کرد و ادامه داد: اگر نگاهی به تاریخچه دریاچه ارومیه در دهه 70 بیندازیم. تراز دریاچه به شدت افزایش یافته است، به طوری که سطح دریاچه به 747.5 متر رسیده و امسال سطح آب به حدی بالا رفته که زیرساخت های ساحلی در معرض تهدید قرار گرفته و خط راه آهن که از کنار دریاچه ارومیه می گذرد، در زیر آب قرار گرفته است. سطوح در حوضه آبریز
وی تصریح کرد: از اواخر دهه 70 همزمان با کاهش بارندگی و ورود آب به دریاچه و سیاست کشاورزی در منطقه و انجام کارهای بزرگ کشاورزی در اطراف دریاچه ارومیه، یک متر سطح آب دریاچه ارومیه به مدت 3 کاهش یافته است. سال‌ها این روند از سال 77 تشدید شده است، وی خاطرنشان کرد: تراز آب دریاچه در تابستان 81 به 1274 متر رسید و این کاهش ادامه خواهد داشت و طی 5 سال آینده 70 سانتی‌متر دیگر از سطح آب دریاچه کاهش می‌یابد و در سال 86 سطح آب به 1273.30 متر رسید.
به گفته وی تاریخچه سطح آب دریاچه ارومیه به شرح زیر است:
| سال | سطح آب دریاچه ارومیه بر حسب متر |
| 74 | 1278.5 |
| 81 | 1274 |
| 86 | 1273.3 |
| 87 | 1272.3 |
| 97 | 1272 |
| 99 | 1271.9 |
| 1400 | 1271 |
سلطانپور خاطرنشان کرد: داده های ماهواره ای جیسون 3 نشان می دهد که سطح دریاها در سال 1400 همچنان در حال کاهش است، بنابراین در سه ماهه اول امسال حدود 30 سانتی متر افت سطح دریاچه نسبت به سه ماهه اول سال 99 دریاچه ارومیه داریم. نگران کننده همچنین در آمار تابستان و دو ماه اول پاییز امسال شاهد کاهش 30 تا 35 سانتی متری این حوضه نسبت به مدت مشابه سال گذشته هستیم.
وی با ابراز امیدواری از اینکه این دریاچه به دریاچه مرده تبدیل نشود، گفت: بخشی از این وضعیت به دلیل تغییر اقلیم است در حالی که ایران کشور کم بارشی است و این کمبود بارندگی طبیعی است اما مصرف بی رویه آب در برخی مواقع غیرقابل برگشت است. به عنوان مثال می توان به برداشت بی رویه آب از سفره های زیرزمینی اشاره کرد که آب زیرزمینی از این مخازن به گونه ای استحصال می شود که حتی در زمان بارندگی نیز مخزن ظرفیت اولیه خود را از دست می دهد و در ابتدا با آب پر نمی شود.
سلطانپور تاکید کرد: آبی که از جایی برداشت می شود باید همان آبی باشد که وارد می شود و در چنین شرایطی پایداری اکوسیستم حفظ می شود و اگر برداشت بیشتر از ورودی آب باشد، پایداری اکوسیستم از بین می رود. .
وی در خصوص اقدامات ستاد احیای دریاچه ارومیه با تاکید بر اینکه این ستاد موفق به تغییر روش آبیاری در این منطقه شده است، گفت: این ستاد علاوه بر تغییر الگوی کشت، دارای سیستم آبیاری غرقابی مبتنی بر آبیاری قطره ای در منطقه است. گذشته اثرات بلندمدتی دارد و در درازمدت می‌توانیم این اکوسیستم را به حالت اولیه بازگردانیم.
تکرار بحران ارومیه در دریای خزر
مدیر هیدروگرافی و امور جزر و مد سازمان نقشه برداری کشور با تاکید بر اینکه 16 سال است که سطح آب دریای خزر در حال کاهش است، خاطرنشان کرد: 80 درصد آب دریای خزر از ولگا تامین می شود و در هنگام ورود آب دریای خزر نیز دریای تزار رو به زوال است. در سال‌های اخیر گفته می‌شود کاهش بارندگی در ولگا باعث کاهش سطح آب دریای خزر شده است، اما این احتمال وجود دارد که برداشت آب از شمال دریای خزر عملاً سطح آب دریای خزر را کاهش داده باشد.
سلطانپور افزود: بررسی های ما در سال های 99 و 1400 نشان می دهد که حدود 25 سانتی متر بیشتر از سطح ایستابی خزر سقوط کرده است. این افت سطح آب دریای خزر در پشت سواحل قابل مشاهده است.
وی در خصوص تردد دریایی در دریای خزر گفت: با کاهش سطح آب، ظرفیت بنادر از بین می رود و نیاز به لایروبی بیشتر می شود که هزینه بنادر را افزایش می دهد.
سلطانپور ادامه داد: علاوه بر این، خلیج گرگان نیز متاثر از این شرایط است; از آنجایی که این خلیج توسط تنگه ای به دریای خزر متصل شده و سطح آب دریای خزر در حال فرو رفتن است، این امر منجر به خشک شدن این خلیج می شود.
به گفته وی با خشک شدن این خلیج داستانی مانند دریاچه ارومیه در حوزه خزر رخ می دهد.
انتهای پیام/